DHCP Là Gì? Biện Pháp Bảo Mật DHCP

Nếu bạn là người hay sử dụng mạng và quan tâm đến lĩnh vực công nghệ thì chắc hẳn bạn đã nghe hoặc có biết đến giao thức DHCP. Vậy DHCP là gì?Hãy cùng T2QWIFI khám phá nội dung dưới đây để được giải đáp thắc mắc nhé.

DHCP là một giao thức mạng quan trọng không thể bỏ qua, là cầu nối giữa các thiết bị và hệ thống mạng, đảm bảo rằng mỗi thiết bị kết nối vào mạng có được các thông tin cấu hình cần thiết một cách tự động và hiệu quả. 

Để có thể hiểu được DHCP là gì cũng như nắm rõ cách thức hoạt động, lợi ích của DHCP, hãy tham khảo ngay nội dung sau đây T2QWIFI sẽ giải đáp chi tiết cho bạn. 

DHCP là gì?

DHCP (Dynamic Host Configuration Protocol) là một giao thức mạng quan trọng được sử dụng để tự động cấp phát địa chỉ IP và các thông tin cấu hình mạng khác cho các thiết bị trong một mạng máy tính.

Mục đích quan trọng của giao thức này là tránh xảy ra trường hợp hai hoặc nhiều thiết bị khác nhau sử dụng cùng một địa chỉ IP. Ngoài ra, giao thức này còn có thể thực hiện trên các mạng cục bộ nhỏ, các mạng doanh nghiệp lớn.

DHCP Server là gì?

DHCP Server là dịch vụ mạng tự động cấp phát địa chỉ IP và cấu hình mạng cho các thiết bị kết nối vào mạng.  Ngoài việc cấp phát địa chỉ IP và các thông tin cần thiết, còn quản lý cấu hình mạng cơ bản, bao gồm Default Gateway và Subnet Mask.

Nguyên lý hoạt động của DHCP

Nguyên lý hoạt động của DHCP khá đơn giản, khi có một thiết bị cần truy cập mạng, thiết bị sẽ gửi yêu cầu từ một router. Sau đó được router cấp cho một địa chỉ IP khả dụng.

Trong các gia đình hoặc mô hình mạng nhỏ, router thường được đóng vai trò như một máy chủ DHCP. đối với các mạng lớn hơn, giao thức này hoạt động như một máy tính đơn giản.

Tại sao nên sử dụng giao thức DHCP?

Giao thức DHCP đóng vai trò quan trọng trong quản lý mạng bằng cách tự động cấp phát địa chỉ IP và cấu hình mạng cho các thiết bị kết nối.

DHCP giúp giảm thiểu xung đột địa chỉ IP bằng cách tự động cấp phát địa chỉ từ một phạm vi đã định sẵn, đảm bảo mỗi địa chỉ chỉ được cấp cho một thiết bị duy nhất tại một thời điểm, ngăn ngừa tình trạng trùng lặp địa chỉ IP và giúp duy trì sự ổn định và hiệu quả của mạng.

Bên cạnh đó, DHCP không chỉ đơn giản hóa việc quản lý mạng mà còn tạo ra kết nối mạng liên tục, giảm thiểu các gián đoạn. Có khả năng cấp phát địa chỉ IP động ngay cả khi server gặp khó khăn trong việc phân phối IP cho các thiết bị kết nối.

Ưu và nhược điểm DHCP là gì?

Để hiểu rõ hơn về ưu và nhược điểm của DHCP, chúng ta cần xem xét cả các ưu điểm và nhược điểm của hệ thống này.

Cấu trúc thành phần trong giao thức DHCP

Cấu trúc thành phần trong giao thức DHCP bao gồm các thành phần chính sau:

• DHCP Client: thường là các thiết bị như máy tính, điện thoại, tivi,.. có khả năng kết nối mạng Internet;
• DHCP Server: là thiết bị cấp phát địa chỉ IP, thường là server hoặc router;
• DHCP Relay: là thiết bị trung gian giữa DHCP Client và DHCP Server, thường được sử dụng trong các mạng lớn và phức tạp;
• DHCP Lease: đây là khoảng thời gian mà mọt thiết bị được sử dụng một địa chỉ IP trước khi cần được gia hạn. Mỗi địa chỉ IP được cấp phát sẽ có một thời gian sử dụng xác định và khi hết hạn có thể sẽ được cấp địa chỉ IP mới;
• DHCP Binding: là một tập hợp các thông tin cấu hình có ít nhất một địa chỉ IP được dùng bởi một DHCP client, được quản lý bởi máy chủ DHCP. Hữu ích trong việc giám sát và quản lý các thiết bị trong mạng.

Các thông điệp của giao thức DHCP

DHCP tồn tại một số thông điệp sau:

• DHCP Discover: là một phương thức được gửi đến DHCP Server từ một thiết bị Client khi muốn truy cập mạng để yêu cầu thông tin địa chỉ IP;
• DHCP Offer: là gói tin chứa địa chỉ IP và thông tin cấu hình TCP/IP bổ sung, được DHCP server gửi về cho Client sau khi nhận được DHCP Discover;
• DHCP Request: là phản hồi của DHCP Client cho server sau khi nhận được DHCP Offer, để xác nhận việc chấp nhận địa chỉ IP;
• DHCP Acknowledge: là gói tin mà máy chủ DHCP gửi đến thiết bị khách hàng để xác nhận việc chấp nhận yêu cầu DHCP Request và định hướng các tham số tùy chọn cho phép Client tham gia mạng TCP/IP và hoàn thành hệ thống khởi động;
• DHCP Nak: trường hợp địa chỉ IP không được Client sử dụng vì không còn giá trị hoặc đã được máy khác đã dùng. DHCP Server sẽ gửi gói DHCP Nak và Client tiến hành quá trình thuê bao lại;
• DHCP Decline: nếu DHCP Client quyết định tham số thông tin được đề nghị nào không có giá trị thì sẽ gửi một gói DHCP Decline đến các server và Client phải bắt đầu tiến trình thuê bao lại;
• DHCP Release: là một gói được DHCP Client gửi đến một server để giải phóng địa chỉ IP và xóa bất cứ thuê bao nào đang tồn tại.

Những cuộc tấn công xảy ra với giao thức DHCP là gì?

Giao thức DHCP đóng vai trò thiết yếu trong việc quản lý và phân phối địa chỉ IP cho các thiết bị trong mạng. Tuy nhiên, vì tính chất quan trọng DHCP cũng trở thành mục tiêu của nhiều cuộc tấn công nhằm phá hoại hoặc xâm nhập vào hệ thống mạng. 

Tấn công khi sử dụng DHCP client là bất hợp pháp

Trong tình huống này, một máy trạm không được ủy quyền sẽ liên tục gửi các yêu cầu cấp phát IP đến máy chủ DHCP. Máy chủ sẽ đáp ứng bằng cách liên tục cấp phát địa chỉ IP cho các thiết bị không được xác thực, cho đến khi toàn bộ dải địa chỉ IP bị lấp đầy.

Hành động này gây ra tình trạng cạn kiệt các địa chỉ IP có sẵn cho các máy trạm hợp pháp, làm giảm hiệu suất của hệ thống mạng và ngăn cản các máy trạm hợp lệ khác kết nối vào mạng. Đây là một kiểu tấn công đơn giản, dễ thực hiện và không tốn nhiều thời gian để thực hiện.

Tấn công khi sử dụng DHCP server là bất hợp pháp

Tấn công vào hệ thống mạng bằng cách lạm dụng hoặc giả mạo máy chủ DHCP là hành vi bất hợp pháp. Những cuộc tấn công này có thể bao gồm:

• Tấn công từ chối dịch vụ (DoS) mạng: Kẻ tấn công cấu hình một dải địa chỉ IP và subnet mask để ngăn các máy trạm kết nối vào hệ thống mạng, dẫn đến tình trạng DoS trong toàn bộ mạng;
• Đổi hướng DNS (DNS redirect): Kẻ tấn công thay đổi cài đặt DNS để hướng các máy trạm đến các trang web giả mạo hoặc nguy hiểm. Những trang web này có thể chứa mã độc, virus hoặc dùng để đánh cắp thông tin người dùng;
• Tấn công trung gian (Man-in-the-Middle): Kẻ tấn công thay đổi cổng mặc định để chuyển hướng lưu lượng mạng qua máy tính của mình. Qua đó, kẻ tấn công có thể sao chép và đánh cắp toàn bộ thông tin từ người dùng và các yêu cầu gửi từ máy trạm client trước khi chúng trở lại nguồn gốc của chúng.

Các biện pháp bảo mật giao thức DHCP

Để bảo vệ giao thức DHCP khỏi các cuộc tấn công và lạm dụng, có thể áp dụng các biện pháp bảo mật sau:

Biện pháp đối phó với cuộc tấn công khi sử dụng DHCP client bất hợp pháp

Để ứng phó với loại tấn công này, có thể sử dụng các switch với khả năng bảo mật nâng cao. Những switch này có tính năng giới hạn số lượng địa chỉ MAC được phép hoạt động trên một cổng, giúp kiểm soát số lượng địa chỉ MAC có thể sử dụng trên một cổng trong một khoảng thời gian nhất định.

Nếu số lượng địa chỉ MAC vượt quá giới hạn đã định, cổng sẽ tự động bị khóa và ngừng hoạt động. Cuối cùng sẽ chỉ được mở lại sau khi hết thời gian chờ mà quản trị viên đã cấu hình.

Biện pháp đối phó với cuộc tấn công Man-in-the-middle

Biện pháp này hoạt động bằng cách theo dõi và quản lý các hoạt động của giao thức Dynamic Host Configuration Protocol trên mạng, đảm bảo rằng chỉ những gói tin hợp lệ được chấp nhận, đồng thời chặn các gói tin giả mạo hoặc không hợp pháp khỏi việc cấu hình giao thức này.

Một số giải pháp bảo mật giao thức DHCP Server hiệu quả

Dưới đây là một số giải pháp bảo mật nổi bật cho giao thức DHCP Server:

• Sử dụng định dạng NTFS cho lưu trữ dữ liệu để nâng cao mức độ bảo mật.
• Luôn cập nhật các phiên bản mới nhất của phần mềm và hệ điều hành để phòng chống lỗ hổng bảo mật.
• Thực hiện quét virus định kỳ để giữ hệ thống luôn an toàn trước các mối đe dọa.
• Loại bỏ các ứng dụng hoặc dịch vụ không cần thiết nhằm giảm thiểu rủi ro bảo mật.
• Triển khai tường lửa (firewall) để kiểm soát và bảo vệ lưu lượng mạng của máy chủ.
• Bảo vệ vật lý máy chủ để ngăn ngừa truy cập trái phép và các nguy cơ an ninh vật lý.

>>XEM THÊM:

• Ipsec Là Gì? Vai Trò & Cách Thức Hoạt Động Của IPSec
• Giao Thức TCP IP Là Gì? Chức Năng Các Tầng Trong TCP/IP
• Subnet Mask Là Gì? Cách Tính Và Chia Subnet Mask Chính Xác

Từ những thông tin trên, mong rằng bạn có thể nắm rõ được khái niệm DHCP là gì cũng như các thành phần để duy trì sự ổn định và hiệu quả của hệ thống mạng và nâng cao khả năng xử lý các vấn đề phát sinh. Theo dõi T2QWIFI mỗi ngày để được cập nhật nhiều thông tin nhé.